Παναγιώτης Ρουσόπουλος Διευθύνων Σύμβουλος της THE FRANCHISE CO.

O χώρος του καφέ αποτέλεσε τα τελευταία χρόνια μια ιδιαίτερα ελκυστική επιχειρηματική πρόταση, μια διέξοδος για αρκετούς επιχειρηματίες ή κατά ανάγκη επιχειρηματίες.

Ιδιαίτερα ελκυστική, γιατί κάλυπτε φαινομενικά 3 προαπαιτούμενα.

Προσιτή επένδυση, προσαρμοσμένη δηλαδή στις ανάγκες του κάθε υποψηφίου
Φαινομενικά εύκολη δουλειά
Μεγάλη αγορά που διαχρονικά έχει αποδειχθεί ότι αντέχει στην κρίση
Αντίστοιχα φαινόμενα θα δούμε και σε παλαιότερες κρίσεις (μεσοπόλεμος, τέλος 80’), όπου οι καφετέριες αποτελούσαν -πέρα από το δημοφιλές προϊόν που προσφέρουν– ένα σημείο κοινωνικοποίησης και σημείο χαμηλού κόστους διασκέδασης

Στην Ελλάδα λοιπόν βιώσαμε μια ισχυρή ανάπτυξη στο χώρο, ανάπτυξη που μεταφέρθηκε και στην αγορά του franchising και λειτούργησε με ιδιαίτερα υψηλού ρυθμούς. Ήδη βεβαία, ένας προσεκτικός παρατηρητής θα διαπιστώσει ότι και στο χώρο αυτό, η θνησιμότητα των νέων επιχειρήσεων είναι ιδιαίτερα υψηλή, ειδικά για τις μικρές ανεξάρτητες επιχειρήσεις που ξεφύτρωσαν σε κάθε περιοχή, σε κάθε γειτονία, σε κάθε πλατεία. Πολλοί κατά ανάγκη επιχειρηματίες εισήλθαν στο χώρο πιστεύοντας ότι εδώ θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν θέση εργασίας, ένα μέλλον για αυτούς και την οικογένειά τους, μιας και ένα ακόμη στοιχείο ελκυστικότητας του χώρου είναι ότι μπορούν να λειτουργήσουν ως family business.

Καφές και franchising: Οι προϋποθέσεις για την επιτυχία

Στο χώρο του franchising έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες, κάποιες από αυτές ιδιαίτερα επιτυχημένες.

Ποια είναι τα στοιχεία που συνθέτουν ένα επιτυχημένο concept;

Οι επιτυχημένες προτάσεις είχαν κάποια κοινά χαρακτηριστικά:

1.Από την πρώτη στιγμή είχαν ένα ολοκληρωμένο concept το οποίο ήταν ιδιαίτερα ελκυστικό, και ανταποκρινόταν δηλαδή στις απαιτήσεις των πελατών που απευθυνόταν, συνδυάζοντας όμως ποιότητα προϊόντος-υπηρεσίες σε μια δίκαιη τιμή.

2. Πρωτοτυπία, έδωσαν κάτι καινούριο στο χώρο. Ατμόσφαιρα, διαφορετικό μοντέλο εξυπηρέτησης κοκ. Επικοινωνούσαν απλά τα βασικά στοιχεία τους, μετέδιδαν με ευανάγνωστο και ευθύ τρόπο τα μηνύματα τους στο κοινό. Είχαν αξιοπιστία, συνέπεια, και ταυτόχρονα σαν επιχειρηματικές προτάσεις είχαν ένα ισορροπημένο επιχειρηματικό μοντέλο που στηρίζονταν σε μια συνεπή στάση όσον αφορά στην τοποθεσία του καταστήματος, προϊοντικό μίγμα, εξέλιξη προϊόντος μίγματος, τιμολογιακή πολιτική, κερδοφορία.

3. Επίσης στόχευαν σε συγκεκριμένο κοινό επενδυτών. Επιχειρηματίες που αναζητούσαν μια διέξοδο επένδυσης σε αυτή τη δύσκολη οικονομικά περίοδο, είτε σε αυτούς που ήθελαν αν αγοράσουν άμεσα μια οικογενειακή θέση εργασίας και ακολούθησαν την προσέγγιση των επενδυτών με συνέπεια, στοχεύοντας η κάθε αλυσίδα το κοινό της. Βέβαια οι αλυσίδες που πραγματικά είχαν επιτυχημένη πορεία ήταν ιδιαίτερα λίγες στο χώρο. Η πλειονότητα των νέων concept στο χώρο του café απέτυχαν και συνεχίζουν να αποτυγχάνουν. Βέβαια, είμαστε και μάρτυρες νέων «ηθών» και φαινομένων. Virtual concept χωρίς να υπάρχει καν πιλοτικό κατάστημα διαφημίζονταν, προσελκύοντας «αφελείς» επενδυτές, οι οποίοι σε λίγο καιρό διαπιστώνουν ότι αυτό που «αγόρασαν» δεν ήταν τίποτε άλλο από μια καλοστημένη παρουσίαση ανύπαρκτων υποδομών και πλασματικών πλεονεκτημάτων.

Τι θα συμβεί μελλοντικά στην αγορά;

Τα επόμενα χρόνια θα βιώσουμε μια αναδιανομή μεριδίων αγοράς, συγκέντρωση εκείνων των δικτύων που θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν μια ολοκληρωμένη πρόταση, τη μετεξέλιξη ορισμένων concept σε μια κατεύθυνση που θα εμπεριέχει όλο και περισσότερο στοιχεία από διασκέδαση και κάλυψη αναγκών του ελεύθερου χρόνου, ενώ παράλληλα θα υπάρξει μια ένταση σε επίπεδο τιμών.

Δίκτυα με ισχυρές υποδομές και ολοκληρωμένη πρόταση μπορούν να επιτύχουν σημαντικές οικονομίες κλίμακας και να κρατηθούν στην αγορά. Τα δίκτυα που θα παρουσιάσουν διάρκεια και αντοχή στο χρόνο, είναι αυτά τα δίκτυα που θα καταφέρουν να διατηρήσουν αναλλοίωτα τα στοιχεία εκείνα που τα έχουν κατακτήσει αγαπητά-ελκυστικά στο κοινό τους. Τα δίκτυα που θα παρουσιάσουν συνέπεια ως προς την τιμή, εξυπηρέτηση, ατμόσφαιρα κ.ο.κ. Αυτές οι έννοιες όμως είναι σχετικές. Ανεβαίνουν τα στάνταρτ που σημαίνει ότι πρέπει συνεχώς να προσαρμόζεσαι και στο επίπεδο αυτό θα πρέπει τα δίκτυα να έχουν την ικανότητα να προσαρμοστούν ώστε να μην αρχίσουν εκπτώσεις, επειδή ακριβώς η άνοδος αυτή θα ανατρέψει τα θεμελιώδη οικονομικά στοιχεία, που συγκροτούν το βασικό επιχειρηματικό τους μοντέλο.
Αυτό ακριβώς ήταν και το στοιχείο που οδήγησε μεγάλες αλυσίδες του κλάδου εκτός αγοράς ή σε μια παρακμή. Δεν μπόρεσαν δηλαδή με λίγα λόγια να προσαρμόσουν στις νέες συνθήκες τη συνολική τους πρόταση, μια και συγκρουόταν με τα θεμελιώδη στοιχεία του οικονομικού τους μοντέλου, κόστος λειτουργίας, κόστος αγορών, κόστος ανθρωπίνου δυναμικού, σε σχέση με αποδόσεις. Αυτό είναι μια σημαντική απειλή που πιθανόν να επανέλθει για τους σημερινούς ηγέτες της αγοράς. Στο σημείο αυτό ακριβώς θα κριθεί η βιωσιμότητα και η αποδοτικότητα του κάθε δικτύου.